Maja's verhaal

Haar moeder was extreem controlerend, onvoorspelbaar en bestraffend tegenover Maja, die niet mocht beslissen met wie ze wilde spelen of welke kleren ze wilde dragen, en ze kon ook niet rekenen op rust als ze op school was omdat haar moeder plotseling opdook en Maja mee naar huis nam.

Toen Maja 7 jaar oud was, verhuisde haar vader voor een paar maanden van de boerderij en het was een slechte tijd voor Maja. Haar vader kwam weer thuis en tot Maja 11 jaar was, woonden ze alle vier samen op de boerderij, maar het ging heel slecht.
Zowel de familie van de vader als die van de moeder hielpen mee omdat iedereen de moeder in het ziekenhuis wilde laten opnemen. De familie van de moeder dook op bij de boerderij en reed weg met haar moeder. Tegelijkertijd werden Maja en haar broertje naar het huis van hun grootouders gebracht. Het was erg beangstigend voor Maja, want haar moeder had Maja verteld dat haar grootouders gevaarlijk waren, dus ze was nog nooit bij hen geweest.

De tijd daarna was moeilijk

Haar vader verongelukte met een tractor en kreeg kort daarna ook een nierziekte. Dit betekende dat Maja “moeder” werd op de boerderij en nu zowel voor haar vader en haar broer moest zorgen, als voor haar eigen school en paard.

Maja's moeder wilde niet in het ziekenhuis opgenomen worden en bleef maar op de boerderij komen totdat ze een straatverbod kreeg.
Niemand op Maja's school merkte dat er iets voor Maja was veranderd, want haar moeder kwam er nog steeds. Maja werkte zo hard ze kon op de boerderij en als ze op school was, was ze bang. De druk op het jonge meisje groeide en groeide en plotseling in de 9e klas kreeg ze te maken met innerlijke onrust. Haar slapeloosheid en angst namen toe en de situatie escaleerde. Toen Maja 13 jaar oud was, kwam de grote reactie. Maja stortte huilend in en kon niet meer stoppen.

De volgende vijf jaar werd Maja van de ene instelling naar de andere gestuurd en werd ze verschillende keren opgenomen in psychiatrische ziekenhuizen. Maja was ongelukkig, onzeker en bang en kreeg steeds meer medicatie.

Maja gaat langzaam kapot en haar lichaam ook. Niemand reageerde erop dat Maja angst toonde voor haar medebewoners die net als haar moeder aan schizofrenie leden en niemand reageerde erop toen Maja incontinent werd en een luier moest dragen en in foetushouding onder haar bed terecht kwam.
Op dat moment dacht Maja geen enkele zelfstandige gedachte meer.
Ze was volledig apathisch en gelaten.

Maja's oma en opa hadden op Maja gepast en waren diep gefrustreerd door haar toestand. Vanaf hun 16e smeekten ze de gemeente om Maja mee naar huis te mogen nemen zodat ze haar thuisonderwijs konden geven. De gemeente wilde dit echter niet toestaan, dus pas toen Maja ouder dan 18 was, begonnen ze aan een oplossing te werken zodat Maja haar leven weer op de rails kon krijgen.

Op dit moment is Maja's algemene toestand zowel cognitief als fysiek erg slecht. Ze kan niets voor zichzelf doen, inclusief eten en naar het toilet gaan. Haar grootouders zijn de hele tijd om haar heen en helpen haar met alles.

Maja wordt langzaam beter op de boerderij van haar grootouders. Ze kruipt op handen en voeten als ze zich moet verplaatsen en haar grootouders steunen haar op alle manieren met maar één doel:
Maja moet ervaren dat het leven mooi kan zijn.

Sindsdien heeft de familie Maja echt gesteund en vooral haar grootouders hebben zich enorm ingespannen. Ze helpen Maja niet alleen om er weer bovenop te komen, maar voeren ook de nodige strijd met de gemeente.

Maja's moeder sterft binnen korte tijd aan agressieve darmkanker en Maja bezoekt haar voordat ze sterft. Het is een moeilijke ervaring voor Maja, die op dat moment in een rolstoel zit.

Tegenwoordig heeft Maja contact met haar vader en broer en heeft ze zich ontwikkeld tot een echte “klusvrouw”. Ze vertelt trots over alles wat haar opa haar leerde over zagen, bouwen, schilderen en lassen als ze samen naar zijn werkplaats gingen op de boerderij van haar grootouders.
Maja heeft haar eigen appartement, brengt nog steeds veel tijd door met revalideren en met haar geliefde hond Karlo.

Haar kindertijd en tijd in tehuizen en psychiatrische zorg hebben hun sporen nagelaten bij Maja

Opgroeien met de geestesziekte van haar moeder is de reden waarom Maja nu leeft met chronische PTSS.
Maja zegt: 'Ik ben niet meer bang voor mijn moeder nu ze dood is, maar wel voor mensen die op haar lijken'.

Toen Maja op 13-jarige leeftijd instortte, had ze nooit geleerd om haar gevoelens onder woorden te brengen, ze kon niet zeggen: 'Ik ben verdrietig omdat ...'

'Ik had rust, zorg en aanwezigheid nodig - niets anders - maar ik kreeg alles behalve dat', zegt ze zonder aarzeling tijdens ons interview met haar.

Maja is nog steeds bezig met het wegwerken, of in ieder geval het minimaliseren, van de lichamelijke schade die ze heeft opgelopen na vijf jaar in inrichtingen en psychiatrische zorg. De inactiviteit en de daaruit voortvloeiende slechte bloedsomloop heeft geleid tot een gedeeltelijk verlies van mobiliteit in haar beide benen en de revalidatie gaat door in de hoop op herstel. Daarnaast lijdt ze momenteel aan scoliose, een zijdelingse verkromming van de wervelkolom.

Op Maja's armen zijn littekens zichtbaar van de tijd dat ze in het ziekenhuis lag en zichzelf beet.

Positief is dat Maja heeft geleerd dat je je beperkingen niet voor de buitenwereld moet verbergen. Dat ze eerlijk moet kunnen zijn en dat mensen haar ondanks haar PTSS kunnen accepteren zonder haar te hoeven “fixen”. Dat deel regelt ze zelf, want zoals ze zegt:

'Wat we onderbrengen, leren we hanteren. Wat we niet bevatten, leren we nooit te hanteren.
Als je met je PTSS kunt leren werken, is het een hulpbron.'

Maja vertelt ook dat er voor haar een groot verschil is tussen “klagen” en zeggen dat “de situatie heel moeilijk is”. Zij en haar grootouders hebben jaren geworsteld om hulp te krijgen van de gemeente, maar ze werden er allemaal ziek van en ze realiseerden zich dat ze het niet alleen konden.

'Reik anderen altijd de hand als iets te moeilijk is. Het is niet altijd verstandig om het werk alleen te doen.'

Maja's persoonlijke ervaring met PTSS

We vroegen Maja hoe ze leeft met PTSS en wat haar ervaringen zijn.
Ze beantwoordt alle vragen zeer deskundig en tegelijkertijd op een levendige manier.

'Als je aan PTSS lijdt, gaat het erom dat je jezelf veilig voelt in onveilige situaties. Het kunnen bepaalde situaties, geluiden of geuren zijn die mijn PTSS triggeren. Ik krijg bijvoorbeeld symptomen als ik iemand zijn stem hoor verheffen of hoor schreeuwen, als ik een geelgekleurde Peugeot of een rode broek zie en dan de geur van varken.
Ik ben bang voor mannen omdat ik slechte ervaringen heb gehad in sommige instellingen en de terugkerende ziekte van mijn vader kan mechanismen triggeren waardoor ik hem wil helpen.
Als ik naar een restaurant ga waar alles mooi is opgezet of iedereen netjes gekleed is, associeer ik dat met de controle van mijn moeder, waar alles zo mooi hoort te zijn.
Ja... al deze voorbeelden zijn dingen die ik associeer met mijn verleden en die nog steeds mijn angst kunnen triggeren.

In het verleden zou mijn reactie zijn om praktische dingen te gaan doen om te ontsnappen aan mijn herinneringen en mijn angst. Mezelf steeds meer stress bezorgen en dan uiteindelijk een burn-out krijgen. Of mezelf opsluiten in een toilet en instorten.
Tegenwoordig kan ik mezelf beter kalmeren, omdat kalmte het beste is als mijn lichaam reageert vanwege mijn PTSS.
In die situaties gebruik ik “NU-technieken” om mezelf te helpen mijn angst te kalmeren.
Ik kan bijvoorbeeld mijn zonnebril een paar keer op- en afzetten, zodat mijn lichaam een andere prikkel voelt en wordt onderbroken om de angst op te bouwen. Ik kan kauwgom in mijn mond stoppen of mijn handen wassen in koud water, dan warm en dan weer koud. Dit zijn hulpmiddelen die de hersenen helpen hun focus te verleggen en me helpen mijn patroon te doorbreken en als dat niet meteen helpt, zeg ik tegen mezelf: 'Oké, je hebt een pauze nodig - wat wil je gaan doen? Vaak is het aantrekken van werkkleding al genoeg om me te kalmeren, omdat het me terugbrengt naar de goede tijden in de werkplaats van mijn opa, waar hij me veel heeft geleerd. Andere keren moet ik iets knutselen zodat mijn hersenen kunnen uitschakelen. Het is mijn RUIMTE en iedereen die lijdt aan PTSS zou er een moeten hebben.

Het is belangrijk om jezelf toe te staan om uit te checken zodat je de energie hebt om weer in te checken.

Het is belangrijk om een manier te vinden om rust voor jezelf te creëren. Doe iets anders. Als je bijvoorbeeld 10 minuten op de computer gaat zitten spelen en je daarna goed voelt, is dat een goed pad voor je, maar als je je niet beter voelt, was het een ontsnapping en moet je een andere activiteit vinden die rust voor je kan creëren.

Ik heb verschillende andere positieve hulpmiddelen, zoals muziek en mijn hond. Ik heb ook een tatoeage waar ik naar kijk als ik mezelf eraan moet herinneren dat ik ergens naartoe ga waar het goed is.
Ik kies muziek afhankelijk van of ik een droevig liedje nodig heb dat bij mijn emoties past of een super vrolijk liedje dat me door de dag heen helpt. De vrolijke nummers voor mij zijn de Deense entertainers “Bamses venner” en “Birthe Kjær”.
Karlo, mijn lieve hond, is altijd gastvrij en attent en hij zorgt ervoor dat ik de natuur in ga. Het is allemaal goed voor me.

Ik word steeds beter in het accepteren van zorg, dus hoewel ik weet dat mijn oma alleen het beste voor me wil, vind ik het soms heel moeilijk om haar liefde te accepteren en vind ik het nog moeilijker om die terug te geven. Daar wordt ze soms boos om. Ik moet gewoon mijn eigen grenzen vasthouden, want als ik te snel ga, ga ik kapot. Ik krijg lichaamsangst, nachtmerries en dan is er geen toekomst meer voor mij. Ik leef NU en ik wil dat dit moment fijn is - met wat ik kan, ook emotioneel.

Mijn grootste en meest gebruikte hulpmiddel in mijn gereedschapskist is positief denken. Ik heb er actief voor gekozen om andere mensen goed te behandelen, ook al is dat moeilijk, en om NU een nieuw leven te beginnen, ook al is dat moeilijk.

Tegelijkertijd moet je vermijden om te vergelijken, want dat helpt zelden als je speciale behoeften hebt. Kijk in plaats daarvan hoe ik mijn vaardigheden kan verbeteren zodat ik met de situatie kan omgaan en waar ik inspiratie kan vinden om mijn situatie te veranderen. Dit kan zijn in luisterboeken, lessen of lokale activiteiten. Als dat deel er eenmaal is, kun je jezelf motiveren om actief aan de kleine dingen te werken.

Motivatie kan alleen van jezelf komen!

Tegelijkertijd is het belangrijk om de dingen eenvoudig te houden! Het was een enorm keerpunt voor mij toen ik me dit realiseerde.

Als je een doel stelt om goed voor je lichaam te zijn, kunnen de simpele dingen gezond eten, water drinken of sporten zijn. Als je jezelf als doel stelt om twee keer per week naar de sportschool te gaan en je hebt 2 uur vrije tijd nodig om dat voor elkaar te krijgen, dan heb je het jezelf moeilijk gemaakt. Begin met 10 minuten per dag op een yogamatje in je woonkamer en geef jezelf een schouderklopje omdat je je doel hebt bereikt.

Hou het simpel! Het is ZO belangrijk.'

Maja's wens voor de toekomst

'Ik heb niet veel vrienden van mijn eigen leeftijd. Ik ben anders, rij op een driewieler en heb niet veel eigenwaarde. Het kan moeilijk zijn en dat is niet erg, maar ik droom ervan dat mensen me met nieuwe ogen zullen zien, omdat ik jaar na jaar verhuis. Geef me een kans en laat me bewijzen dat ik beter kan zijn.'

Maja voegt eraan toe:
'PTSS is een aandoening, dus mensen moeten me gewoon accepteren en niet bang of afwijzend zijn. PTSS is een geschenk waardoor ik mezelf ZO goed heb leren kennen, ik ben dankbaar voor de simpele dingen en geniet gewoon volop van het leven. Ik heb besloten dat ik het leven als iets positiefs ga zien en dat ben ik ook echt - POSITIEF!'